2366-) Baha Ahmed b. Yûsuf El - Ezdî rivâyet etti. ki): Bize Ömerü-bnü Hafs b. Gıyâs rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize A-meş rivâyet etti. ki): Bana şaMk Amrü-bnü Haris’den o da Abdullah-ın zevcesi Zeyneb-den naklen rivâyet etti. A-meş ki: Ben bunu İbrahim-e anlattım; o da: Ebû Ubeyde-den o da Amrü-bnü Hâris-den o da Abdullah- in zevcesi Zeyneb-den tamâmiyle bu hadîsin mislini rivâyet etti. Zeyneb Şöyle dedi: Mescidde idim. (Bir ara) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) beni gördü de: verin. Velev ki zînetlerinizden olsun.» buyurdular. hadîsi Ebû-l - Ahvas hadîsi tarzında rivâyet etmiştir. hadîsi Buhârî Tirmizî ve İbn Mâce «Zekât- bahsinde Nesâî Işratü-n - Nisa»-da muhtelif ravîlerden tahrîc etmişlerdir. rivâyetinden: «Bir de baktım kapıda Ensârdan Zeyneb isminde bir kadın duruyor.» denilmiştir. rivâyeti Nesâî dahi tahrîc etmiştir. in zevcesinden murâd: Hazret-i Abdullah b. Mes-ûd-un karışıdır. rivâyetinde: «Abdullah yani İbn Mes-ûd-un zevcesi ile Ebû Mes-ûd yani Ukbet ü-bnü Amr El-Ensârî- nin zevcesi gittiler...» denilerek Bâbımız hadîsinde ismi zikredilmeyen kadının Ebû Mes-ûd-un zevcesi olduğu bildirilmiştir. «İbn Sa-d Ebû Mes-ûd-un ensârdan Hüzeyle binti Sabit nâmındaki karısından maada zevcesi olduğundan bahsetmemiştir.» demişlerdir. mezkûr kadının ya iki tane ismi bulunduğuna yahut ona Zeyneb ismini veren râvî-nin vehmettiğine ihtimâl vermektedirler. Yani râvî İbn Mes-ûd (radıyallahü anh)’ın zevcesinin Zeyneb olduğuna bakarak bunun da Zeyneb olacağına intikâl etmiştir. Ayni’nin de beyân ettiği vecîhle İbn Sad’ın bahsetmemesi: Ebû Mes-ûd Hazretlerinin başka bir karısı olmamasını gerektirmez. rivâyetinde Hazret-i Zeyneb-in bıraktığı yetimlerin kardeşi ile kız kardeşinin oğulları oldukları bildirilmiştir. geçen «Hafifü’l-Yed» tâbiri fakirlikten kinayedir. Hazret-i Bilale kendilerinin kim olduklarını söylememesini tembih ettikleri hâlde Bilâl (radıyallahü anh)-ın verdiği söze muhalefet ederek bu sırrı ifşa etmesine gelince: Bilâl (radıyallahü anh) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in suâli ile karşılaşmıştır. Gerçi söylememesi riâyeti gereken bir maslahat ise de Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-e cevap vermesi daha büyük bir maslahattır. Çünkü ona cevap vermek te-hîri caiz olmayan bir vâcipdir. iki maslahat tearuz ettiklerinde hangisi daha mühimse o icra edilir. Burada şöyle bir suâl de hatıra gelebilir: «Hazret-i Peygamber-in suâline mutabık olan cevap: Zeyneb ile filân kadın ya Resûlallah demekti. Acep niçin Bilâl (radıyallahü anh) böyle cevap vermedi?» suâlin cevâbı şudur: İkinci kadının ismi zikredilmemistir. Onun ismi de Zeyneb-dir. Bu sebeple yaşça büyük olanın ismini zikretmekle iktifa olunmuştur. ecirden biri karabet yani akrabağya yardım diğeri de sadakadan mütevellit sevaptır. Ebû Saîd-in rivâyetinde Zeyneb (radıyallahü anha)’ın suâlini Resûl-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem)-e bizzat sorduğu bildirilmiştir. Bâbımız hadisinde ise Bilâl (radıyallahü anh) vasıtasıyla sorduğu anlaşılıyor. bu iki rivâyetin arasını bularak Hazret-i Zeyneb-in müracaatını mecaza hamletmiş hakikatte suâlini Hazret-i Bilâl vasıtasıyla sorduğunu ileri sürmüşlerse de Aynî bu bâbda vâ-rid olan hadîslerin mecmû-una bakarak bu mütâlâanın söz götürdüğünü beyân etmiş ve: «Bu hadîslerde zikri geçen kıssanın ayrı ayrı iki defa vukûbulmuş olması muhtemeldir.» demiştir. diyor ki: «Bu hadîsde bahsedilen nafakadan murâd; Sevabına verilen sadakadır. Hadislerin siyakı bunu göstermektedir. Bundan sonra gelecek Ümmü Seleme hadîsindeki infâk dahi ayni mânâyadır.» hadîsi Ülü-l-Emrin ahâlîsine sadaka vermek hayrat yaptırmak fitneden emin olmak şartıyla kadınlara vaaz etmek gibi husûsâtı emredebileceğine delildir.