5509-) Bana Zeyd b. Yezîd Ebû Ma-n Er-Rakkâşî de rivâyet etti. ki): Bize Ebû Asım Osman-dan (yani İbn Mürre-den) rivâyet etti. ki): Bize Abdullah b. Abdirrahman teyzesi Ümmü Seleme’den rivâyet etti. (Şöyle dedi): (sallallahü aleyhi ve sellem): kim altın veya gümüş kabtan içerse ancak ve ancak karnına cehennemden bir ateş şırildahr.» buyurdular. hadîsi Buhârî ile İbn Mâce «Kitâb-ul-Eşribe»-de Nesâî «Velîme» bahsinde tahrîc etmişlerdir. Suyun akarken çıkardığı ses yani şırıltıdır. Ulemâ bu hadîsteki «nâr» kelimesinin mansub mu yoksa merfu mu okunacağında ihtilâf etmişlerdir. Muhakkıklardan Ezheri ile başkaları kat-iyyetle mansûb okunacağını söylemişlerdir. Ki: Zeccâc Hattâbî ve ekser ulemâ bu kavli tercih etmişlerdir. Hadîsin üçüncü rivâyetinde bu kelimenin «naran» okunmuş olması da bunu te-yîd eder. Bu takdirde mânâ bizim terceme ettiğimiz gibi olur. Yani fiilin faili o kablardan su içendir. Merfû okunduğuna göre ise fiilin faili «nâr» kelimesi olur.-Bu takdirde cümlenin mânâsı: «Gümüş kabtan içen kimsenin karnında cehennem ateşi şırüdar» şekline girer. Her iki mânâya göre de altın ve gümüş kabtan içilen şeye ateş denilmesi netice ona vardığı içindir. Iyâz diyor ki: «Bu hadîsten murad ne olduğu hususunda ihtilâf edilmiştir. Bazıları: Bu acem vb. milletlerin kâfir olan kırallarının akıbetini haber vermektir. Onların âdetleri altın ve gümüş kablardan içmekti. Nitekim başka bir hadîste Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): kablar dünyadta onların âhirette. ise sizindir.» buyurmuş dünyada onları kullananlar küffardır demek istemiştir. Ve yine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ipek elbise hakkında: ancak âhirette nasibi olmayan giyer.» buyurmuştur. Hadîsten murad müslümanları bundan nehy etmek olduğunu ve bu nehyi irtikâb edenin şu azabı hak edeceğini ama bazan Allah-ın bundan af ederdiğini söyleyenler de vardır.» buradaki nehyin kâfir müslim bütün altın gümüş kullananlara şamil olduğunu söylemiş: -Çünkü sahih kavle göre küffâr şeriatın füru-u ile de muhatabdırlar.» demiştir. Maamafih mesele ihtilaflıdır. ve kadına altın gümüş kablardan yeyip içmenin haram olduğuna ulema ittifak etmişlerdir. Yalnız İmâm Şafiî-nin eski bir kavline göre mekruh Dâvud-u Zahiri Ve göre içmek haram yemek caizdir. Nevevî Şafiî mezhebinde olduğu halde: «Bu kavillerin ikisi de batıldır.» demektedir. Altın ve gümüşü yiyecek içecek kablarından maada kaşık çatal ve buhurdanlık gibi şeyler yapmak suretiyle kullanmak da haramdır. Bütün bu husûsatta kadın ve erkek mü-sâvî ise de zinet olarak kullanma hususunda ayrılırlar. Bir kimse altın veya gümüş kabtan abdest alsa fiilen günah işlemiş olmakla beraber ab-desti sahihtir. Ulemâ bu hususta da müttefiktir. Yalnız Dâvûd-u Zahirî bu abdestin sahih olmayacağına kaildir. Bittabî zaruret halinde sair zaruretlerde olduğu gibi altın ve gümüşün kullanılması da caiz olur.